- Νικηφόρος Λύτρας, ο ζωγράφος των Χριστουγέννων!

(πηγή: http://www.texni.gr). ‘’……...είναι σούρουπο και το φεγγάρι ανεβαίνει σε ένα φωτεινό ακόμα ουρανό. Η σπιτονοικοκυρά παρακολουθεί με το μωρό στην αγκαλιά, ενώ κρατάει στα χέρια ρόδια για να ευχηθεί στα παιδιά «και του χρόνου». Οι πέντε πιτσιρικάδες λένε τα κάλαντα με την συνοδεία της φλογέρας και του τύμπανου, ο ένας κρατάει αναμμένο φανάρι, ενώ ο άλλος έχει περασμένο στο μπράτσο του πανέρι για να βάζουν τα κεράσματα. Ένας έκτος πιτσιρικάς περίεργος ίσα που ξεπροβάλει το κεφάλι του στο βάθος πάνω από τον μαντρότοιχο’’(Ν.Λύτρας: Τα Κάλαντα). Το έργο αυτό είναι ίσως το πιο γνωστό έργο τέχνης Έλληνα ζωγράφου σχετικό με τις γιορτές των Χριστουγέννων, και αποτελεί συγχρόνως και το αποκορύφωμα του Νικηφόρου Λύτρα στην ηθογραφική ζωγραφική. Ο Νικηφόρος Λύτρας γεννήθηκε το 1832 στο χωριό Πύργος της Τήνου. Το 1850 γράφτηκε στην Σχολή Καλών Τεχνών του Πολυτεχνείου στην Αθήνα όπου και φοίτησε για έξι χρόνια. Μεγαλύτερη επιρροή άσκησε επάνω του ο γερμανός καθηγητής Λούντβιχ Τιρς, ενώ από νωρίς κέρδισε διάφορες διακρίσεις σε ετήσιους διαγωνισμούς και στις εκθέσεις της σχολής. Με την αποφοίτησή του το 1860 αναχωρεί για Μόναχο με μία κρατική υποτροφία στις αποσκευές του για την Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών, το κέντρο της ευρωπαϊκής καλλιτεχνικής ζωής εκείνη την εποχή. Το 1865 επιστρέφει στην Αθήνα και διορίζεται καθηγητής στην έδρα της Ανώτατης Ζωγραφικής της Σχολής Καλών τεχνών του Πολυτεχνείου, όπου θα διδάξει για 38 ολόκληρα χρόνια έως και την χρονιά του θανάτου του το 1904. Ο Νικηφόρος Λύτρας ήταν ο πρώτος που παρουσίασε έργα εμπνευσμένα από την ζωή και τα έθιμα του τόπου με ιδιαίτερη ειλικρίνεια, ευαισθησία και απλότητα.